คลื่นสึนามิเข้าพัดถล่มอ่าวมิยากิ เมื่อปี 2011 ภาพจาก Kyodo News / AP
10 อันดับ สึนามิ ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์
ในอดีต เมื่อจู่ๆ น้ำทะเลเหือดหายไปและปรากฏกำแพงคลื่นสูงตระหง่านถาโถมเข้าใส่ฝูงชนในเวลาต่อมา ผู้คนมักคิดไปว่านี่คือความโกรธเกรี้ยวของพระเจ้า หรือเมืองนั้นๆ ต้องทำผิดบาปใดสักประการ แต่ทุกวันนี้เราทราบดีแล้วว่า “คลื่นสึนามิ” หาใช่บทลงโทษหรือพลังอำนาจจากสวรรค์ หากคือพลังงานจลน์ที่เคลื่อนที่จากแผ่นดินไหวใต้มหาสมุทรขึ้นสู่ผิวน้ำ และขยายตัวเข้าสู่ชายฝั่งต่างหาก
ปกติแล้วคลื่นในทะเลจะเกิดจากกระแสลม ทว่าคลื่นสึนามิแตกต่างออกไป ถึงแม้จะใช้คำว่าคลื่นก็ตาม แต่สึนามิเกิดจากแผ่นดินไหวใต้ทะเลที่มุดตัวหรือเคลื่อนตัวเข้าหากัน ดังนั้นเมื่อแผ่นเปลือกโลกปะทะกันจึงเกิดแรงสั่นสะเทือนและปลอดปล่อยพลังงานจลน์ขึ้นสู่ผิวน้ำ แรงสั่นสะเทือนที่เกิดขึ้นทำให้น้ำทะเลกระจายออกในทุกทิศทาง บางครั้งไกลออกไปหลายพันกิโลเมตร ขึ้นอยู่กับขนาดของแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้น นอกจากนั้นสึนามิยังสามารถเกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟใต้ทะเลได้อีกด้วย
ผมพึ่งเห็นข่าวจาก AFP ไม่กี่ชั่วโมงที่ผ่านมานี้ .. AFP รายงานอัพเดทสถานการณ์ แผ่นดินไหวและสึนามิ ซัดถล่มชายฝั่งเกาะสุลาเวสี ทางตอนกลางของประเทศอินโดนีเซีย ตั้งแต่ปลายเดือนกันยายน ที่ผ่านมาว่า ปัจจุบันนี้พบยอดผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้นเป็นอย่างน้อย 1,763 ราย ขณะที่ทางการอินโดนีเซียได้แถลงถึงความหวาดวิตกว่า "จำนวนผู้สูญหายจะเพิ่มเป็นมากถึง 5,000 คน จากเดิมที่ประเมินไว้ว่าจะมีอีกกว่า 1,000 คน" .. สึนามิ (Tsunami) คืออะไร และ ทำไมเรา ซึ่งอยู่ในยุค 4.0 แล้ว แต่เทคโนโลยีและการเฝ้าระวังของมนุษย์ก็ยังไม่สามารถป้องกันเหตุร้ายได้ทัน .. วีดีโอคลิปนี้ (พากษ์ไทย) มีคำตอบครับ เครดิต: อยู่ท้ายสุดของวีดีโอคลิป
โพสต์โดย Somnuck Jongmeewasin เมื่อ วันอาทิตย์ที่ 7 ตุลาคม 2018
ในการจัดอันดับคลื่นสึนามิที่รุนแรงที่สุด Australiangeographic จัดอันดับตามความรุนแรงและความเสียหายที่เกิดขึ้น และคุณผู้อ่านคงไม่ประหลาดใจที่จะได้รับทราบว่า สึนามิที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานั้นเพิ่งจะเกิดขึ้นเมื่อ 14 ปีนี้เอง และประเทศไทยเราเองก็ได้รับผลกระทบอย่างใหญ่หลวงด้วยเช่นกัน
อันดับ1 เกาะสุมาตรา, อินโดนีเซีย – 26 ธันวาคม 2004
แผ่นดินไหวขนาด 9.1 แมกนิจูดนอกชายฝั่งของอ่าวสุมาตราที่ระดับความลึก 30 กิโลเมตร ส่งผลให้เกิดคลื่นสึนามิที่พัดถล่มไปไกลถึง 1,300 กิโลเมตร ประมาณกันว่าสึนามิในครั้งนั้นมีความสูงถึง 50 เมตร และถาโถมเข้าไปในแผ่นดินลึกถึง 5 กิโลเมตร เหตุที่คลื่นสึนามินี้ได้รับการจัดอันดับให้มีความรุนแรงที่สุดก็เพราะภัยพิบัติในครั้งนั้นคร่าชีวิตผู้คนไปถึง 230,000 คน ในหลายประเทศไม่ว่าจะเป็นอินโดนีเซีย, ศรีลังกา, อินเดีย, ไทย หรือแม้แต่หมู่เกาะเซเชลส์ที่ตั้งอยู่ใกล้แอฟริกาก็ได้รับผลกระทบไปด้วย ทั้งนี้แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นยังถือว่าเป็นแผ่นดินไหวที่มีคาบเวลายาวนานที่สุดอีกด้วยอยู่ที่ราว 8 – 10 นาที และส่งผลให้แผ่นเปลือกโลกทั้งหมดเคลื่อนตัวไป 1 เซนติเมตร
แผนภาพกราฟิกแสดงการเดินทางของคลื่นสึนามิที่เกิดขึ้นเมื่อปี 2004
อันดับ2 ชายฝั่งแปซิฟิกโทโฮกุ, ญี่ปุ่น – 11 มีนาคม 2011
คลื่นสึนามิความเร็ว 800 กิโลเมตรต่อขั่วโมง ความสูง 10 เมตร เข้าถาโถมกลืนกินชายฝั่งทางตะวันออกของญี่ปุ่น ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 18,000 คน สึนามิในครั้งนั้นเกิดขึ้นจากเหตุแผ่นดินไหวขนาด 9 แมกนิจูด ที่ระดับความลึก 24.4 กิโลเมตร นับเป็นแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงมากเป็นอันดับ 4 เท่าที่เคยมีบันทึกมา ซึ่งนอกเหนือจากความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินแล้ว คลื่นสึนามิยังพัดถล่มโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะส่งผลให้แกนปฏิกรณ์ปรมาณูหลอมละลาย ชาวญี่ปุ่นนับแสนคนต้องอพยพจากที่อยู่อาศัย และปัจจุบันพื้นที่ดังกล่าวก็ยังไม่สามารถเข้าอยู่ได้เนื่องจากมีการรั่วไหลของรังสี
อันดับ3 กรุงลิสบอน, โปรตุเกส – 1 พฤศจิกายน 1755
แผ่นดินไหวขนาด 8.5 แมกนิจูดส่งผลให้เกิดคลื่นยักษ์สามระลอกเข้าถล่มชายฝั่งโปรตุเกสและชายฝั่งทางตอนใต้ของสเปน เชื่อกันว่าสึนามิในครั้งนั้นสูงถึง 30 เมตร แรงกระเพื่อมถูกส่งไปไกลถึง Carlisle Bay ประเทศบาร์เบโดส ในทะเลแคริบเบียน ซึ่งคลื่นได้ลดกำลังลงเหลือความสูงเพียง 1.5 เมตร ภัยพิบัติจากแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิที่เกิดขึ้นส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตรวม 60,000 คน ในโปรตุเกส, โมร็อกโก และสเปน

ขอบคุณภาพจาก http://clareherald.com
อันดับ4 ภูเขาไฟกรากะตัว, อินโดนีเซีย – 27 สิงหาคม 1883
สึนามิในครั้งนั้นเป็นผลพวงจากการระเบิดของภูเขาไฟกรากะตัวหลังเงียบสงบมานาน แรงระเบิดก่อคลื่นที่สูงถึง 37 เมตร พัดถล่มเกาะหลายแห่งบริเวณรอบๆ มีรายงานว่าชายฝั่งของเมืองบอมเบย์หรือมุมไบน้ำทะเลเกิดลดตัวลงอย่างฉับพลัน ซึ่งเป็นสัญญาณก่อนการเกิดคลื่นสึนามิ นอกจากนั้นยังมีรายงานผู้เสียชีวิตหนึ่งรายในศรีลังกา รวมมีผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ 40,000 คน แต่ส่วนใหญ่แล้วเสียชีวิตจากการะเบิดของภูเขาไฟมากกว่าคลื่น
(จำเหตุแผ่นดินไหวและสึนามิในอินโดนีเซีย เมื่อเดือนกันยายนปี 2018 ได้ไหม รู้หรือไม่ว่าลักษณะของภูมิประเทศมีผลให้คลื่นทวีความรุนแรงขึ้น)

ขอบคุณภาพจาก http://ofthebox.org
อันดับ5 ทะเลเอ็นชูนะดะ (Enshunada), ญี่ปุ่น – 20 กันยายน 1498
เหตุแผ่นดินไหวขนาด 8.3 แมกนิจูด ก่อให้เกิดคลื่นสึนามิความสูง 17 เมตรเข้าพัดถล่มชายฝั่งคิอิ, มิกาวะ, ซูรูกุ และอีกหลายแห่ง ความรุนแรงของคลื่นยังส่งผลให้น้ำทะเลท่วมเข้าไปในทะเลสาบฮามานะ ในจังหวัดชิสุโอกะ ซึ่งแต่เดิมแยกจากน้ำทะเลอย่างชัดเจน นอกจากนั้นยังมีรายงานน้ำท่วมบ้านเรือนมากมาย รวมยอดผู้เสียชีวิตอย่งาน้อย 31,000 ราย
อันดับ6 ภูมิภาค Nankaido, ญี่ปุ่น – 28 ตุลาคม 1707
แรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวขนาด 8.4 แมกนิจูดก่อให้เกิดคลื่นยักษ์ความสูง 25 เมตร ถาโถมเข้าใส่อ่าว Kyushyu, Shikoku และ Honshin เมืองโอซาก้า เมืองท่าที่ตั้งอยู่ทางตอนกลางของญี่ปุ่นเองก็ได้รับผลกระทบไปด้วย รวมผู้เสียชีวิต 30,000 ราย นอกจากนั้นยังมีรายงานระลอกคลื่นอีกหลายสิบลูกเข้าพัดถล่มไม่หยุดในช่วง 15.00 – 16.00 น. หลังเกิดเหตุ เชื่อกันว่าแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นเป็นผลพวงจากการปะทุของภูเขาไฟฟุจิ ซึ่งหลังจากเหตุการณ์ในครั้งนั้นจนวันนี้ภูเขาไฟฟุจิก็ไม่เคยปะทุขึ้นอีกเลย
อันดับ7 ชายฝั่งซันริคุ, ญี่ปุ่น – 15 มิถุนายน 1896
คลื่นสึนามิความสูง 38.2 เมตร อันเป็นผลจากแผ่นดินไหวขนาด 7.6 แมกนิจูด เข้าพัดถล่มอ่าวซันริคุ ส่งผลให้บ้านเรือนมากกว่า 11,000 หลังได้รับความเสียหาย ผู้คนอีก 22,000 คนเสียชีวิต มากไปกว่านั้นยังมีรายงานว่าแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวพัดเอาคลื่นเข้ากระแทกชายฝั่งทางตะวันออกของจีนด้วย ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอีก 4,000 ราย และทำลายเรือกสวนไร่นา
อันดับ8 ตอนเหนือของชิลี – 13 สิงหาคม 1868
แผ่นดินไหวขนาด 8.5 แมกนิจูด ที่มีจุดศูนย์กลางบริเวณท่าเรือเมืองเอริกาซึ่งขณะนั้นเป็นส่วนหนึ่งของเปรู แต่ปัจจุบันเป็นของชิลี ส่งผลให้เกิดแรงสั่นสะเทือนไปยังประเทศอื่นๆ ที่ตั้งอยู่ตามแนววงแหวนแห่งไฟ ทั้งยังก่อให้เกิดคลื่นสึนามิความสูง 21 เมตร ภัยพิบัติในครั้งนั้นส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตรวม 25,000 ราย ความเสียหายต่อทรัพย์สินอยู่ที่ 300 ล้านดอลาร์สหรัฐ

ขอบคุณภาพจาก http://www.drgeorgepc.com
อันดับ9 หมู่เกาะรีวกีว, ญี่ปุ่น – 24 เมษายน 1771
เชื่อกันว่าแผ่นดินไหวขนาด 7.4 แมกนิจูดคือตัวการก่อคลื่นสึนามิที่เข้าพัดถล่มหมู่เกาะรีวกีว อย่างไรก็ดีความเสียหายที่รุนแรงที่สุดเกิดขึ้นกับเกาะอิชิงากิ และเกาะมิยาโกะ แต่เดิมข้อมูลจากหน่วยงานญี่ปุ่นระบุว่าคลื่นมีความสูงถึง 85.4 เมตร แต่ภายหลังพบว่าตัวเลขดังกล่าวน่าจะเกิดจากการวัดที่ผิดพลาด เพราะคลื่นจริงๆ น่าจะสูงเพียง 11 – 15 เมตรเท่านั้น ภัยพิบัติดังกล่าวส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 12,000 คน และบ้านเรือนอีก 3,137 หลังได้รับความเสียหาย
อันดับ10 อ่าวอิเสะ, ญี่ปุ่น – 18 มกราคม 1586
แผ่นดินไหวที่ก่อให้เกิดคลื่นสึนามิถล่มอ่าวอิเสะ ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างจังหวัดมิเอะกับจังหวัดไอชิในญี่ปุ่น ประมาณกันว่ามีความรุนแรง 8.2 แมกนิจูด ความสูงของคลื่นราว 6 เมตร สร้างความเสียหายให้แก่เมือง Nagahama ซึ่งเดิมได้รับความเสียหายจากเหตุแผ่นดินไหวอยู่แล้ว นอกจากนั้นยังมีรายงานน้ำท่วมจากทะเลสาบ Biwa รวมจำนวนผู้เสียชีวิต 8,000 ราย
แหล่งข้อมูล
The 10 most destructive tsunamis in history
ประวัติเกี่ยวกับสึนามิที่เคยเกิดขึ้นในอดีต
อ่านเพิ่มเติม
